Mini kurs języka rosyjskiego – poziom podstawowy (cz. 1)

Mini kurs języka rosyjskiego

 

 1. Alfabet rosyjski-cyrylica

Alfabet rosyjski-cyrylica, zawiera litery różne od alfabetu łacińskiego. Są to 33 litery, oznaczające sześć samogłosek (а, и, о, у, э, ы), cztery samogłoski „jotowane” (я, е, ё, ю), dwa znaki nie oznaczające żadnego dźwięku (ъ, ь) oraz 20 spółgłosek.

 

alfabet rosyjski 2

Do nauki alfabetu polecam wierszyk „Алфавит”



2. Akcent w języku rosyjskim

 

W języku rosyjskim akcent, w odróżnieniu od języka polskiego, jest ruchomy, tzn. może padać na różne sylaby w wyrazie. Jego miejsce może zmieniać znaczenie wyrazów o identycznym zapisie. Sylabę z samogłoską akcentowaną wymawiamy dłużej i mocniej. Akcent oznaczany jest ukośną kreską nad sylabą akcentowaną. W naszym kursie sylaby akcentowane będą  wyróżniane poprzez podkreślenie. W wyrazach jednosylabowych nie oznacza się akcentu.
Sylaba, zawierająca literę  ё, jest zawsze akcentowana.


3. Wymowa spółgłosek i samogłosek

 

W języku rosyjskim rozróżniamy spółgłoski :

zawsze twarde (ж, ш, ц);

i spółgłoski zawsze miękkie (ч, щ).

Spółgłoski ж, ш, ц wymawiamy zawsze twardo, ale piszemy po nich zwykle litery её, и, np.: жест (żest), живой (żyvoj), жёлтый (żołtyj), шесть (szest’), широкий (szyrokij), шёл (szoł),оценка (acenka), цирк (cyrk).

Spółgłoski  ч, щ  należy wymawiać miękko, np.: частный (ćasnyj), чужой (ćużoj), щука (śśuka).

Wymowa grup spółgłoskowych:

  • жч, зч, сч wymawiamy jak [śś].
    Przykłady:
    мужчина [muśsina];
    грузчик [gruśsik];
    счастье[śsiast’je].
  • тч wymawiamy jak [ćć];
    np. лётчик [l’oćcik].
  • тс wymawiamy jak [c];
    np. детский [d’eckij].
  • дц, тьс wymawiamy jak [cc]
    np. двадцать [dwaccat’];
    мыться  [mycca].

W wymowie grup spółgłoskowych вств, зднстл, стн jednej spółgłoski nie wymawiamy, np.:

  • здравствуйте [zdrastvujt’e];
  • праздник [praznik];
  • счастливый [sćaslivyj];
  • честный [ćesnyj].

W wyrazach:  кого, его, у него, сегодня spółgłoskę г wymawiamy jak [w].

W wyrazach что, чтобы spółgłoskę ч wymawiamy jak [sz]: [szto, sztoby].

Spółgłoskę в w grupach кв, св, тв, цв wymawiamy zawsze dźwięcznie, np.:

  • Москва [maskva];
  • свет [sv’et];
  • твой [tvoj];
  • цветной [cv’etnoj].

Znak miękki ь:

Znak miękki ь w języku rosyjskim – obok funkcji oznaczania miękkości spółgłosek – pełni również funkcję rozdzielającą, tzn. oddziela w wymowie spółgłoskę od  następującej po niej samogłoski jotowanej – я, е, ё, ю, np.:

  • семья [s’emja];
  • пьёт [pjot];
  • компьютер [kampjut’er];
  • воскресенье [waskr’es’enje].

Znak twardy ъ

Znak twardy ъ rozdzielający to litera nie oznaczająca żadnego dźwięku. Pełni ona funkcję rozdzielającą, tzn. oddziela w wymowie spółgłoskę od następującej po niej samogłoski jotowanej.

ъ piszemy zawsze po przedrostkach zakończonych na spółgłoskę przed tematem rozpoczynającym się od samogłosek jotowanych  я, е, ё, ю np.:

  • подъехать [padjehat’];
  • объяснить [abjasnit’];
  • въехать [vjehat’].

Wymowa samogłosek o i a

W języku rosyjskim istnieje różnica między wymową samogłosek akcentowanych i nieakcentowanych.

Samogłoski akcentowane wymawia się dłużej i wyraźniej, a nieakcentowane krócej i mniej wyraźnie (zachodzi tutaj zjawisko redukcji).

Rosyjską samogłoskę „o” wymawiamy jak [o] tylko w sylabie akcentowanej. W sylabie przed akcentem wymawiamy ją jak polskie krótkie [a], zaś w pozycji po akcencie ma ona brzmienie dźwięku krótkiego, pośredniego między [a] i [y].

Przykłady:
молоко [malako], хорошо [haraszo]

Litery: я, е, ё, ю

Litery: я, е, ё, ю mogą odpowiadać różnym głoskom zależnie od pozycji, w której występują:

-po spółgłosce odpowiadają samogłoskom a, e, o, u i jednocześnie oznaczają miękkość poprzedzającej spółgłoski, np. дядя, Вера, идёт.

-po samogłosce i na początku wyrazu odpowiadają połączeniom ja, je, jo, ju, np. яма, моет, Юра.


4. Podstawowe zwroty w języku rosyjskim

 

Kto to jest?    Кто это? (w języku rosyjskim pytamy o ludzi i zwierzęta)

Co to jest?     Что это? (pytamy o przedmioty)

To jest … .     Это … .

Tak.                  Да.

Nie.                  Нет.

Poznajmy się!      Давай, познакомимся! (zwrot do jednej osoby)

Давайте, познакомимся! (zwrot do osoby starszej lub kilku osób )

Poznaj(kogo?)    Познакомься (с кем?)

Poznajcie się …    Познакомьтесь …

Jak masz na imię?  Как тебя зовут?

Mam na imię … .     Меня  зовут

On (ona) ma na imię … .  Его (её) зовут

Jak masz na nazwisko? Jak się nazywasz?  Как твоя фамилия?

Bardzo mi (nam) miło.   (Мне, нам) очень приятно.

Kim jesteś?                  Ты кто?

Gdzie mieszkasz?   Где ты живёшь?

Dzień dobry!            Здравствуй(-те)!

                                        Доброе утро!

                                         Добрый день!     

Dobry wieczór!      Добрый вечер!

Cześć!                          Привет! (przy powitaniu z rówieśnikami)

Do widzenia!            До свидания! 

Do zobaczenia!      До встречи!

Do zobaczenia wkrótce!   До скорой встречи!

Cześć! Na razie!     Пока! (przy pożegnaniu z rówieśnikami)

Dobranoc!                Спокойной ночи!

Żegnaj(-cie)!             Прощай(-те)!

Proszę.                       Пожалуйста. (pażałsta)

Daj mi, proszę …    Дай мне, пожалуйста …

Powiedz mi, proszę …  Скажи мне, пожалуйста, … 

Co słychać?               Как дела?

Przepraszam.         Извини. Извините.

                                       Прости. Простите.

Smacznego!            Приятного аппетита!

Dziękuję.                  Спасибо.

Ile masz lat?           Сколько тебе лет?

W którym roku się urodziłeś? В каком году ты родился?

Jaki dziś jest dzień?  Какой сегодня день? Какое сегодня число

Która godzina?         Который час?

O której godzinie …?  В котором часу…?

W jakiej szkole się uczysz? В какой школе ты учишься?

Co robisz?                     Что ты делаешь?

Co Cię interesuje?     Что тебя интересует?

Jak się czujesz?           Как ты себя чувствуешь?

Czy masz …?                 У тебя есть …?

Tak, mam …                  Да, у меня есть …          

Nie, nie mam …           У меня нет …

Rozumiesz po rosyjsku?   Ты понимаешь по-русски?

Nie, nie rozumiem po rosyjsku.  Нет , я не понимаю по-русски.

Tak, rozumiem po rosyjsku.   Да, я понимаю по-русски.


5. Rodzina – семья

 

  • mama                 мама
  • ojciec                   отец   
  • tata                      папа
  • rodzice               родители
  • córka                   дочь
  • syn                        сын
  • dzieci                   дети
  • siostra                сестра
  • brat                      брат
  • babcia                 бабушка
  • dziadek               дедушка
  • prababcia          прабабушка
  • pradziadek       прадедушка
  • wnuk                    внук
  • wnuczka             внучка
  • wujek                    дядя
  • ciocia                     тётя
  • kuzynka               двоюродная сестра
  • kuzyn                     двоюродный брат
  • bratanica, siostrzenica  племянница
  • bratanek, siostrzeniec   племянник

rodzina składa się z pięciu osób  семья состоит из пяти человек

mam na imię… – меня зовут

moja mama(siostra) ma na imię… – мою маму(сестру) зовут

mój tata(brat)  ma na imię… – моего папу(брата) зовут

on(ona) jest z zawodu… – он(она) по профессии…

on(ona) pracuje jako… – он(она) работает(кем?)…

ona pracuje jako nauczycielka – она работает учительницей

on pracuje jako lekarz –  он работает врачом

mam 17 lat – мне семнадцать лет

on ma 42 lata – ему сорок два года

ona ma 40 lat – ей сорок лет

tato jest starszy od mamy o dwa lata   – папа старше мамы на два года

mama jest młodsza od taty o dwa lata  – мама моложе папы на два года

 

Gdzie mieszkasz?   Где ты живёшь?

Mieszkam w …   Я живу в …

mieszkać – жить

czas teraźniejszy

l.poj.

  • я живу
  • ты живёшь
  • он живёт
  • она живёт
  • оно живёт

l.mn.

  • мы живём
  • вы живёте
  • они живут

 

Przejdź do cz.2 mini kursu.

VN:F [1.9.22_1171]
Rating: 6.9/10 (19 votes cast)
VN:F [1.9.22_1171]
Rating: -1 (from 3 votes)

Incoming search terms:

  • przepraszam po rosyjsku
  • dziekuje po rosyjsku
  • SMACZNEGO PO ROSYJSKU
  • mini kurs jeZyka rosyjskiego poziom podstawowy cz 1
Posted in Alfabet rosyjski-cyrylica, Gramatyka, Mini kurs języka rosyjskiego, Podstawowe zwroty po rosyjsku, Rosyjski dla początkujących, Słówka rosyjskie, Wymowa rosyjska | Tagged , , , | 4 komentarze

„Wesoły alfabet o wszystkim na świecie” Samuel Marszak – wiersze dla dzieci

Самуил Маршак „Весёлая азбука про всё на свете”

 

Аист с нами прожил лето,

А зимой гостил он где-то.

Bocian spędził z nami lato,

A gdzie zimę przeżył za to?

Бегемот разинул рот:

Булки просит бегемот.

Hipopotam pysk otwiera

I o bułkę prosi teraz.

Воробей просил ворону

Вызвать волка к телефону.

Wróbel poprosił wronę,

By przywołała wilka do telefonu.

Гриб растёт среди дорожки,

Голова на тонкой ножке.

 Rośnie grzyb na dróżce,

Kapelusz na cienkiej nóżce.

Дятел жил в дупле пустом,

Дуб долбил, как долотом.

W pustej dziupli mieszkał dzięcioł,

I jak  dłutem dębu pień ciął.

Ель на ёжика похожа:

Ёж в иголках, ёлка  – тоже.

Świerk w dotyku jest jak jeż:

Jeż igiełki  ma, świerk –  też.

Жук упал и встать не может,

Ждёт он, кто ему поможет.

Upadł żuk i wstać nie może.

Czeka, aż mu ktoś pomoże.

Звёзды видели мы днём

За рекою, над Кремлём.

Widzieliśmy gwiazdy

Za rzeką, na wieżach Kremla.

Иней лёг на ветви ели,

Иглы за ночь побелели.

 Gałęzie świerku pokrył szronu kocyk,

Aż pobielały igły podczas  nocy.

Кот ловил мышей и крыс,

Кролик лист капустный грыз.

Łapał kot myszy i szczury,

  Liść kapusty chrupał królik.

Лодки по морю плывут,

Люди вёслами гребут.

Łódki  po morzu się snują,

Ludzie wiosłami wiosłują.

  Мёд в лесу медведь нашёл –

Мало мёду, много пчёл.

Niedźwiedź znalazł w lesie miód –

Mało miodu, a pszczół w bród.

Носорог бодает рогом.

Не шутите с носорогом!

Nosorożec bodzie rogiem,

Kto z nim zadrze, temu – z Bogiem!

Ослик был сегодня зол:

Он узнал, что он осёл.

Osiołek  dziś był nie w sosie;

Dowiedział się, że z niego…osioł!

Панцирь носит черепаха,

Прячет голову от страха.

Żółw ma pancerz, zamiast swetra,

W nim się chowa, gdy ma pietra.

Роет землю серый крот-

Разоряет огород.

  Szary kret ogródek ryje,

Zakopany aż po szyję.

Спит спокойно старый слон,

Стоя спать умеет он.

Śpi spokojnie stary słoń ,

Stojąc spać potrafi on.

Таракан живёт за печкой,

То-то тёплое местечко.

Karaluch mieszka za piecem-

To jest jego ciepłe miejsce.

 Ученик учил уроки-

У него в чернилах щёки.

Uczeń odrabiał lekcje –

Ma policzki całe w atramencie.

Флот плывёт к родной земле,

Флаг на каждом корабле.

Flota płynie do kraju ojczystego.

Na każdym statku powiewa flaga.

Ходит по лесу хорёк,

Хищный маленький зверёк.

Po lesie chodzi tchórzątko,

Małe drapieżne zwierzątko.

Цапля важная, носатая,

Целый день стоит, как статуя.

Czapla ważna i dziobata

Stoi cały dzień , jak statua.

Часовщик, прищурив глаз,

Чинит часики для нас.

Zegarmistrz, mrużąc oko,

Naprawia nasze zegarki.

Школьник, школьник, ты силач:

Шар земной несёшь, как мяч.

Uczniu, ty jesteś siłaczem:

Niesiesz kulę ziemską, jak piłkę.

Щёткой чищу я щенка,

Щекочу ему бока.

Czyszczę szczotką szczeniaczka,

Łaskoczę go po boczkach.

Эта кнопка и шнурок –

Электрический звонок.

Ten guziczek i sznureczek –

To elektryczny dzwoneczek.

Юнга – будущий матрос

Южных рыбок нам привёз.

Chłopiec okrętowy – przyszły marynarz

Przywiózł nam rybek z mórz południowych.

Ягод пет кислее клюквы.

Я на память знаю буквы.

Nie ma jagód kwaśniejszych niż żurawiny.

Znam już wszystkie litery na pamięć.

 

http://www.youtube.com/watch?v=joIh1xgDu10

 

 

„Весёлая азбука”, С.В.Кологривова, Т.С.Залманова, „Русский язык”, Москва, 1988г.

Tłumaczenie na język polski Bożena i Anna Nguyen

VN:F [1.9.22_1171]
Rating: 6.0/10 (2 votes cast)
VN:F [1.9.22_1171]
Rating: 0 (from 2 votes)

Incoming search terms:

  • alfabet po rosyjsku
  • marszak wiersze
Posted in Rosyjski dla dzieci, Rosyjski na wesoło | Tagged , , , | Leave a comment

Litery rosyjskie я, е, ё, ю

Litery: я, е, ё, ю mogą odpowiadać różnym głoskom zależnie od pozycji, w której występują:

-po spółgłosce odpowiadają samogłoskom a, e, o, u i jednocześnie oznaczają miękkość poprzedzającej spółgłoski, np. дядя, Вера, идёт.

-po samogłosce i na początku wyrazu odpowiadają połączeniom ja, je, jo, ju, np. яма, моет, Юра.

VN:F [1.9.22_1171]
Rating: 8.2/10 (5 votes cast)
VN:F [1.9.22_1171]
Rating: 0 (from 4 votes)
Posted in Alfabet rosyjski-cyrylica, Wymowa rosyjska | Tagged , , | Leave a comment

Alfabet rosyjski – cyrylica

Alfabet rosyjski-cyrylica, zawiera litery różne od alfabetu łacińskiego. Są to 33 litery, oznaczające sześć samogłosek (а, и, о, у, э, ы), cztery samogłoski „jotowane” (я, е, ё, ю), dwa znaki nie oznaczające żadnego dźwięku (ъ, ь) oraz 20 spółgłosek.

Litera

Polski odpowiednik

Litera

Polski odpowiednik

Аа Аа

Бб Бб

Вв Вв

Гг Гг

Дд Дд

Ее Ее

Ёё Ёё

Жж Жж

Зз Зз

Ии Ии

Йй Йй

Кк Кк

Лл Лл

Мм Мм

Нн Нн

Оо Оо

Пп Пп

a

b

w

g

d

je

jo

ż

z

i

j

k

l, ł

m

n

o

p

Рр Рр

Сс Сс

Тт Тт

Уу Уу

Фф Фф

Хх Хх

Цц Цц

Чч Чч

Шш Шш

Щщ Щщ

ъ ъ

ы ы

ь ь

Ээ Ээ

Юю Юю

Яя Яя

r

s

t

u

f

ch

c

cz

sz

szcz

(znak twardy)

y

(znak miękki)

e

ju

ja

VN:F [1.9.22_1171]
Rating: 7.3/10 (44 votes cast)
VN:F [1.9.22_1171]
Rating: +2 (from 14 votes)

Incoming search terms:

  • alfabet rosyjski
  • rosyjski dla poczatkujacych
  • yhs-002
  • język rosyjski dla początkujących
  • tekst po rosyjsku
  • teksty po rosyjsku
  • rosyjski alfabet
  • litery rosyjskie
  • odmiana czasownika mieszkać po rosyjsku
  • czytanki po rosyjsku
Posted in Alfabet rosyjski-cyrylica | Tagged , | Leave a comment